USTAWA
z dnia 9 września 2000 r.
o podatku od czynności cywilnoprawnych

(Dz. U. 10.101.649 - tekst jednolity z późn. zm.)

Rozdział 1
Przedmiot opodatkowania

Art.1.1. Podatkowi podlegają:
1) następujące czynności cywilnoprawne:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) (uchylona),
d) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e) umowy dożywocia,
f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g) (uchylona),
h) ustanowienie hipoteki,
i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j) umowy depozytu nieprawidłowego,
k) umowy spółki;
2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
2. Przepisy ustawy o:
1) umowie spółki i jej zmianie - stosuje się odpowiednio do aktów założycielskich spółek, statutów spółek i ich zmiany;
2) czynnościach cywilnoprawnych - stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.
3. W przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się:
1) przy spółce osobowej - wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania;
2) przy spółce kapitałowej - podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty;
3) przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego;
4) przeniesienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim:
a) rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej, jeżeli jej siedziba nie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego,
b) siedziby spółki kapitałowej, jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego
- także wtedy, gdy czynność ta nie powoduje podwyższenia kapitału zakładowego.
4. Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:
1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Umowa spółki oraz jej zmiana podlega podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się:
1) w przypadku spółki osobowej - siedziba tej spółki;
2) w przypadku spółki kapitałowej:
a) rzeczywisty ośrodek zarządzania albo
b) siedziba tej spółki - jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego.
6. (uchylony).
7. (uchylony).
8. (uchylony).

Art. 1a.Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) spółka osobowa - spółkę: cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną;
2) spółka kapitałowa - spółkę: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną lub europejską;
3) siedziba spółki - siedzibę spółki określoną w umowie spółki;
4) rzeczywisty ośrodek zarządzania - miejscowość, w której ma siedzibę organ zarządzający spółki kapitałowej;
5) państwo członkowskie - państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
6) (uchylony);
7) podatek od towarów i usług - podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.2)) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Art.2.Nie podlegają podatkowi:
1) czynno�ci cywilnoprawne w sprawach:
a) alimentacyjnych, opieki, kurateli i przysposobienia,
b) ubezpieczenia spo�ecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, opieki spo�ecznej, ulg okre�lonych w przepisach szczeg�lnych dla �o�nierzy niezawodowych i os�b odbywaj�cych s�u�b� zast�pcz� oraz ich rodzin, a tak�e uprawnie� dla os�b niepe�nosprawnych i os�b obj�tych przepisami o szczeg�lnych uprawnieniach dla kombatant�w,
c) wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wybor�w do Sejmu, Senatu i organ�w samorz�du terytorialnego oraz referendum,
d) powszechnego obowi�zku obrony,
e) zatrudnienia, �wiadcze� socjalnych i wynagrodze� za prac�,
f)nauki, szkolnictwa i o�wiaty pozaszkolnej oraz zdrowia,
g) podlegaj�cych przepisom o gospodarce nieruchomo�ciami lub przepisom o autostradach p�atnych,
h) podlegaj�cych przepisom o szczeg�lnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dr�g krajowych,
i)(uchylona),
j)podlegaj�cych przepisom o szczeg�lnych zasadach odbudowy, remont�w i rozbi�rek obiekt�w budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku dzia�ania �ywio�u;
2) umowy sprzeda�y nieruchomo�ci lub prawa u�ytkowania wieczystego zawieranej w zwi�zku z realizacj� roszcze� wynikaj�cych z ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomo�ci na podstawie przepis�w o ochronie �rodowiska;
2a) umowy sprzeda�y lokali mieszkalnych, kt�rych stron� jest Wojskowa Agencja Mieszkaniowa;
3) umowy sprzeda�y rzeczy w post�powaniu egzekucyjnym lub upad�o�ciowym;
4) czynno�ci cywilnoprawne, inne ni� umowa sp�ki i jej zmiany, je�eli przynajmniej jedna ze stron z tytu�u dokonania tej czynno�ci jest:
a) opodatkowana podatkiem od towar�w i us�ug,
b) zwolniona z podatku od towar�w i us�ug, z wyj�tkiem:
- umów sprzeda�y i zamiany, kt�rych przedmiotem jest nieruchomo�� lub jej cz��, albo prawo u�ytkowania wieczystego, sp�dzielcze w�asno�ciowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w sp�dzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w gara�u wielostanowiskowym lub udzia� w tych prawach,
- (uchylone),
- umowy sprzeda�y udzia��w i akcji w sp�kach handlowych;
5) umowy sprzeda�y oraz zamiany rzeczy, kt�re w rozumieniu przepis�w prawa celnego stanowi� towary:
a) wprowadzone do wolnego obszaru celnego lub sk�adu wolnoc�owego,
b) obj�te procedur� sk�adu celnego;
6) umowy sp�ki i ich zmiany zwi�zane z:
a) ��czeniem sp�ek kapita�owych,
b) przekszta�ceniem sp�ki kapita�owej w inn� sp�k� kapita�ow�,
c) wniesieniem do sp�ki kapita�owej, w zamian za jej udzia�y lub akcje:
- przedsi�biorstwa sp�ki kapita�owej lub jego zorganizowanej cz�ci,
- udzia��w lub akcji innej sp�ki kapita�owej daj�cych w niej wi�kszo�� g�os�w albo kolejnych udzia��w lub akcji, w przypadku gdy sp�ka, do kt�rej s� wnoszone te udzia�y lub akcje, posiada ju� wi�kszo�� g�os�w.

Rozdzia� 2
Obowi�zek podatkowy

Art. 3. 1. Obowi�zek podatkowy, z zastrze�eniem ust. 2, powstaje:
1) z chwil� dokonania czynno�ci cywilnoprawnej;
2) z chwil� podj�cia uchwa�y o podwy�szeniu kapita�u sp�ki maj�cej osobowo�� prawn�;
2a) z chwil� z�o�enia o�wiadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki;
3) z chwil� uprawomocnienia si� orzeczenia s�du, dor�czenia wyroku s�du polubownego lub zawarcia ugody - od przedmiot�w opodatkowania okre�lonych w art. 1 ust. 1 pkt 3;
4) z chwil� powo�ania si� przez podatnika na fakt dokonania czynno�ci cywilnoprawnej - je�eli podatnik nie z�o�y� deklaracji w sprawie podatku od czynno�ci cywilnoprawnych w terminie 5 lat od ko�ca roku, w kt�rym up�yn�� termin p�atno�ci podatku, a nast�pnie powo�uje si� przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania.
2. Je�eli zawarcie umowy przenosz�cej w�asno�� nast�puje w wykonaniu zobowi�zania wynikaj�cego z uprzednio zawartej umowy zobowi�zuj�cej do przeniesienia w�asno�ci, obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� zawarcia umowy przenosz�cej w�asno��.

Art. 4. Obowi�zek podatkowy, z zastrze�eniem art. 5, ci��y:
1) przy umowie sprzeda�y - na kupuj�cym;
2) przy umowie zamiany - na stronach czynno�ci;
3) przy umowie darowizny - na obdarowanym;
4) przy umowie do�ywocia - na nabywcy w�asno�ci nieruchomo�ci;
5) przy umowie o dzia� spadku lub o zniesienie wsp�w�asno�ci - na podmiocie nabywaj�cym rzeczy lub prawa maj�tkowe ponad udzia� w spadku lub we wsp�w�asno�ci;
6) przy ustanowieniu odp�atnego u�ytkowania, w tym r�wnie� nieprawid�owego oraz odp�atnej s�u�ebno�ci - na u�ytkowniku lub nabywaj�cym prawo s�u�ebno�ci;
7) przy umowie po�yczki i umowie depozytu nieprawid�owego - na bior�cym po�yczk� lub przechowawcy;
8) przy ustanowieniu hipoteki - na sk�adaj�cym o�wiadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;
9) przy umowie sp�ki cywilnej - na wsp�lnikach, a przy pozosta�ych umowach sp�ki - na sp�ce.

Art. 5. 1. Obowi�zek zap�aty podatku ci��y na podatnikach tego podatku.
2. Je�eli obowi�zek podatkowy ci��y na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wsp�lnikach sp�ki cywilnej, zobowi�zanymi solidarnie do zap�aty podatku s� odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wsp�lnicy sp�ki cywilnej.

Rozdzia� 3
Podstawa opodatkowania oraz wysoko�� podatku

Art. 6. 1. Podstaw� opodatkowania stanowi:
1) przy umowie sprzeda�y - warto�� rynkowa rzeczy lub prawa maj�tkowego;
2)przy umowie zamiany:
a) lokalu mieszkalnego stanowi�cego odr�bn� nieruchomo�� lub w�asno�ciowego sp�dzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu - r�nica warto�ci rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali,
b)w pozosta�ych przypadkach - warto�� rynkowa rzeczy lub prawa maj�tkowego, od kt�rego przypada wy�szy podatek;
3) przy umowie darowizny - warto�� d�ug�w i ci�ar�w albo zobowi�za� przej�tych przez obdarowanego;
4) przy umowie do�ywocia - warto�� rynkowa nieruchomo�ci lub prawa u�ytkowania wieczystego;
5) przy umowie o zniesienie wsp�w�asno�ci lub o dzia� spadku - warto�� rynkowa rzeczy lub prawa maj�tkowego nabytego ponad warto�� udzia�u we wsp�w�asno�ci lub spadku;
6) przy ustanowieniu odp�atnego u�ytkowania, w tym r�wnie� nieprawid�owego oraz odp�atnej s�u�ebno�ci - warto�� �wiadcze� u�ytkownika b�d� osoby, na rzecz kt�rej ustanowiono s�u�ebno��, za okres, na jaki prawa te zosta�y ustanowione;
7) przy umowie po�yczki i umowie depozytu nieprawid�owego - kwota lub warto�� po�yczki albo depozytu;
8) przy umowie sp�ki:
a) przy zawarciu umowy - warto�� wk�ad�w do sp�ki osobowej albo warto�� kapita�u zak�adowego,
b) przy wniesieniu lub podwy�szeniu wk�ad�w do sp�ki osobowej albo podwy�szeniu kapita�u zak�adowego - warto�� wk�ad�w powi�kszaj�cych maj�tek sp�ki osobowej albo warto��, o kt�r� podwy�szono kapita� zak�adowy,
c) przy dop�atach - kwota dop�at,
d) przy po�yczce udzielonej sp�ce przez wsp�lnika - kwota lub warto�� po�yczki,
e) przy oddaniu sp�ce rzeczy lub praw maj�tkowych do nieodp�atnego u�ywania - roczna warto�� nieodp�atnego u�ywania, kt�r� przyjmuje si� w wysoko�ci 4 % warto�ci rynkowej rzeczy lub prawa maj�tkowego oddanego do nieodp�atnego u�ywania,
f)przy przekszta�ceniu lub ��czeniu sp�ek - warto�� wk�ad�w do sp�ki osobowej powsta�ej w wyniku przekszta�cenia albo warto�� kapita�u zak�adowego sp�ki kapita�owej powsta�ej w wyniku przekszta�cenia lub po��czenia,
g) przy przeniesieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczywistego o�rodka zarz�dzania sp�ki kapita�owej lub jej siedziby - warto�� kapita�u zak�adowego;
9) (uchylony);
10) przy ustanowieniu hipoteki - kwota zabezpieczonej wierzytelno�ci.
2. Warto�� rynkow� przedmiotu czynno�ci cywilnoprawnych okre�la si� na podstawie przeci�tnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzgl�dnieniem ich miejsca po�o�enia, stanu i stopnia zu�ycia, oraz w obrocie prawami maj�tkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynno�ci, bez odliczania d�ug�w i ci�ar�w.
3. Je�eli podatnik nie okre�li� warto�ci przedmiotu czynno�ci cywilnoprawnej lub warto�� okre�lona przez niego nie odpowiada, wed�ug oceny organu podatkowego, warto�ci rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej okre�lenia, podwy�szenia lub obni�enia, w terminie nie kr�tszym ni� 14 dni od dnia dor�czenia wezwania, podaj�c jednocze�nie warto�� wed�ug w�asnej, wst�pnej oceny.
4. Je�eli podatnik, pomimo wezwania, o kt�rym mowa w ust. 3, nie okre�li� warto�ci lub poda� warto�� nieodpowiadaj�c� warto�ci rynkowej, organ podatkowy dokona jej okre�lenia z uwzgl�dnieniem opinii bieg�ego lub przed�o�onej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Je�eli organ podatkowy powo�a bieg�ego, a warto�� okre�lona z uwzgl�dnieniem jego opinii r�ni si� o wi�cej ni� 33 % od warto�ci podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik.
5. Je�eli z tre�ci czynno�ci cywilnoprawnych, wymienionych w ust. 1 pkt 6, wynika prawo ��dania �wiadcze�, kt�re nie mog� by� oznaczone pod wzgl�dem wielko�ci w chwili zawierania umowy, podstaw� opodatkowania ustala si� w miar� wykonywania �wiadcze�. Organ podatkowy mo�e jednak, za zgod� podatnika, przyj�� do podstawy opodatkowania prawdopodobn� warto�� wszystkich �wiadcze� za okres trwania czynno�ci.
6. W przypadku zawarcia um�w, o kt�rych mowa w ust. 1 pkt 6, na czas nieokre�lony, podstaw� opodatkowania mo�e stanowi� zgodnie z o�wiadczeniem podatnika:
1) warto�� �wiadcze� za lat 10 albo
2) warto�� �wiadcze� nale�nych w miar� wykonywania umowy.
7. W przypadku zawarcia umowy, o kt�rej mowa w ust. 1 pkt 8 lit. e, na czas nieokre�lony, przepis ust. 6 stosuje si� odpowiednio.
8. W przypadku zmiany um�w wymienionych w ust. 1 pkt 6, podstaw� opodatkowania stanowi:
1) przy przed�u�eniu okresu, na jaki zawarto umow� - warto�� �wiadcze� ustalona wed�ug zasad przewidzianych w ust. 1 pkt 6 oraz w ust. 5 i 6;
2) przy podwy�szeniu warto�ci �wiadcze� - r�nica warto�ci �wiadcze� wed�ug zasad przewidzianych w ust. 1 pkt 6 oraz w ust. 5 i 6.
9. Od podstawy opodatkowania, o kt�rej mowa w ust. 1 pkt 8, odlicza si�:
1) kwot� wynagrodzenia wraz z podatkiem od towar�w i us�ug, pobran� przez notariusza za sporz�dzenie aktu notarialnego umowy sp�ki albo jej zmiany, je�eli powoduje ona zwi�kszenie maj�tku sp�ki albo podwy�szenie kapita�u zak�adowego;
2) op�at� s�dow� zwi�zan� z wpisem sp�ki do rejestru przedsi�biorc�w lub zmian� wpisu w tym rejestrze dotycz�c� wk�adu do sp�ki albo kapita�u zak�adowego;
3) op�at� za zamieszczenie w Monitorze S�dowym i Gospodarczym og�oszenia o wpisach, o kt�rych mowa w pkt 2;
4)(uchylony);
5) (uchylony);
6) (uchylony).

Art. 7. 1. Stawki podatku wynosz�:
1) od umowy sprzeda�y:
a) nieruchomo�ci, rzeczy ruchomych, prawa u�ytkowania wieczystego, w�asno�ciowego sp�dzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, sp�dzielczego prawa do lokalu u�ytkowego oraz wynikaj�cych z przepis�w prawa sp�dzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w ma�ym domu mieszkalnym -2 %,
b) innych praw maj�tkowych - 1 %;
2) od um�w zamiany, do�ywocia, o dzia� spadku, o zniesienie wsp�w�asno�ci oraz darowizny:
a) przy przeniesieniu w�asno�ci nieruchomo�ci, rzeczy ruchomych, prawa u�ytkowania wieczystego, w�asno�ciowego sp�dzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, sp�dzielczego prawa do lokalu u�ytkowego oraz wynikaj�cych z przepis�w prawa sp�dzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w ma�ym domu mieszkalnym 2 %,
b) przy przeniesieniu w�asno�ci innych praw maj�tkowych - 1 %;
3) od umowy ustanowienia odp�atnego u�ytkowania, w tym nieprawid�owego, oraz odp�atnej s�u�ebno�ci - 1 %, z zastrze�eniem ust. 5;
4) od umowy po�yczki oraz depozytu nieprawid�owego 2 %, z zastrze�eniem ust. 5;
5) (uchylony);
6) (uchylony);
7) od ustanowienia hipoteki:
a) na zabezpieczenie wierzytelno�ci istniej�cych - od kwoty zabezpieczonej wierzytelno�ci - 0,1 %,
b) na zabezpieczenie wierzytelno�ci o wysoko�ci nieustalonej - 19 z�;
8) (uchylony);
9) od umowy sp�ki - 0,5 %.
2. (uchylony).
3. Podatek pobiera si� wed�ug stawki najwy�szej:
1) je�eli podatnik dokonuj�c czynno�ci cywilnoprawnej, w wyniku kt�rej nast�pi�o przeniesienie w�asno�ci, nie wyodr�bni� warto�ci rzeczy lub praw maj�tkowych, do kt�rych maj� zastosowanie r�ne stawki - od ��cznej warto�ci tych rzeczy lub praw maj�tkowych;
2) je�eli przedmiotem umowy zamiany s� rzeczy lub prawa maj�tkowe, co do kt�rych obowi�zuj� r�ne stawki.
4. (uchylony).
5. Stawka podatku wynosi 20 %, je�eli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynno�ci sprawdzaj�cych, post�powania podatkowego, kontroli podatkowej lub post�powania kontrolnego:
1) podatnik powo�uje si� na fakt zawarcia umowy po�yczki, depozytu nieprawid�owego lub ustanowienia u�ytkowania nieprawid�owego albo ich zmiany, a nale�ny podatek od tych czynno�ci nie zosta� zap�acony;
2) bior�cy po�yczk�, o kt�rym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b, powo�uje si� na fakt zawarcia umowy po�yczki, a nie spe�ni� warunku udokumentowania otrzymania pieni�dzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez sp�dzielcz� kas� oszcz�dno�ciowo-kredytow� lub przekazem pocztowym.

Rozdzia� 4
Zwolnienia od podatku

Art. 8. Zwalnia si� od podatku nast�puj�ce strony czynno�ci cywilnoprawnych:
1) pa�stwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urz�dy konsularne i si�y zbrojne, mi�dzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich oddzia�y i przedstawicielstwa, korzystaj�ce na podstawie ustaw, um�w lub powszechnie uznanych zwyczaj�w mi�dzynarodowych z przywilej�w i immunitet�w, a tak�e cz�onk�w ich personelu i inne osoby zr�wnane z nimi, je�eli nie s� one obywatelami polskimi i nie maj� miejsca sta�ego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - pod warunkiem wzajemno�ci;
2) (uchylony);
2a) organizacje po�ytku publicznego, je�eli dokonaj� czynno�ci cywilnoprawnych wy��cznie w zwi�zku z nieodp�atn� dzia�alno�ci� po�ytku publicznego w rozumieniu przepis�w o dzia�alno�ci po�ytku publicznego i o wolontariacie;
3) (uchylony);
4) jednostki samorz�du terytorialnego;
5) Skarb Pa�stwa;
6) osoby nabywaj�ce na potrzeby w�asne sprz�t rehabilitacyjny, w�zki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe, zaliczone, w rozumieniu przepis�w o rehabilitacji zawodowej i spo�ecznej oraz zatrudnianiu os�b niepe�nosprawnych, do grupy os�b o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepe�nosprawno�ci bez wzgl�du na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepe�nosprawno�ci w zwi�zku ze schorzeniami narz�d�w ruchu;
7) (uchylony);
8) Agencj� Rezerw Materia�owych.

Art. 9. Zwalnia si� od podatku nast�puj�ce czynno�ci cywilnoprawne:
1) sprzeda� walut obcych;
2) przeniesienie w�asno�ci nieruchomo�ci lub ich cz�ci, wraz z cz�ciami sk�adowymi, z wyj�tkiem budynk�w mieszkalnych lub ich cz�ci znajduj�cych si� na obszarze miast, w drodze um�w:
a) sprzeda�y,
b) do�ywocia,
c) o dzia� spadku - w cz�ci dotycz�cej sp�at lub dop�at,
d) o zniesienie wsp�w�asno�ci - w cz�ci dotycz�cej sp�at lub dop�at,
e) darowizny - w cz�ci dotycz�cej przej�cia przez obdarowanego d�ug�w i ci�ar�w albo zobowi�za� darczy�cy,
f)zamiany - do wysoko�ci warto�ci rynkowej nieruchomo�ci wraz z jej cz�ciami sk�adowymi,
g) (uchylona),
pod warunkiem, �e w rozumieniu przepis�w o podatku rolnym, w chwili dokonania czynno�ci, nabyte grunty stanowi� gospodarstwo rolne albo utworz� gospodarstwo rolne lub wejd� w sk�ad gospodarstwa rolnego b�d�cego w�asno�ci� nabywcy;
3) sprzeda� nieruchomo�ci, prawa u�ytkowania wieczystego, w�asno�ciowego sp�dzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikaj�cych z przepis�w prawa sp�dzielczego: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w ma�ym domu mieszkalnym, je�eli nabywc� jest by�y w�a�ciciel (wieczysty u�ytkownik):
a) nieruchomo�ci wyw�aszczonej, kt�remu przyznano odszkodowanie, a nie przyznano nieruchomo�ci zamiennej,
b) nieruchomo�ci sprzedanej na cele publiczne okre�lone w przepisach o gospodarce nieruchomo�ciami, kt�ry w razie wyw�aszczenia spe�nia�by warunki do przyznania nieruchomo�ci zamiennej,
c) nieruchomo�ci lub prawa u�ytkowania wieczystego, wykupionych na podstawie przepis�w o ochronie i kszta�towaniu �rodowiska
- w wysoko�ci kwoty otrzymanego odszkodowania (uzyskanej ceny), pod warunkiem �e nabycie nast�pi�o w ci�gu 5 lat od daty otrzymania odszkodowania (zap�aty);
4) sprzeda� budynku mieszkalnego lub jego cz�ci, lokalu mieszkalnego stanowi�cego odr�bn� nieruchomo��, w�asno�ciowego sp�dzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikaj�cych z przepis�w prawa sp�dzielczego: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w ma�ym domu mieszkalnym, je�eli nast�puje ona:
a) w wykonaniu lub w zwi�zku z wielostronn� umow� o zamianie budynku lub praw do lokalu,
b) w celu uzyskania w zamian sp�dzielczego lokatorskiego prawa do lokalu albo budynku mieszkalnego lub jego cz�ci, zajmowanego przez nabywc� na podstawie umowy najmu, okre�lonej w przepisach o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych;
5) zamian� budynku mieszkalnego lub jego cz�ci, lokali mieszkalnych stanowi�cych odr�bn� nieruchomo��, sp�dzielczych w�asno�ciowych praw do lokalu mieszkalnego oraz wynikaj�cych z przepis�w prawa sp�dzielczego: praw do domu jednorodzinnego lub praw do lokalu w ma�ym domu mieszkalnym, je�eli stronami umowy s� osoby zaliczone do I grupy podatkowej zgodnie z przepisami o podatku od spadk�w i darowizn;
6) sprzeda� rzeczy ruchomych, je�eli podstawa opodatkowania nie przekracza 1.000 z�;
7) sprzeda� bon�w i obligacji skarbowych;
8) sprzeda� bon�w pieni�nych Narodowego Banku Polskiego;
9) sprzeda� praw maj�tkowych, b�d�cych instrumentami finansowymi:
a) firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym,
b) dokonywan� za po�rednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych,
c) dokonywan� w ramach obrotu zorganizowanego,
d) dokonywan� poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, je�eli prawa te zosta�y nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego
- w rozumieniu przepis�w ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z p�n. zm.);
9a) sprzeda� towar�w gie�dowych na gie�dach towarowych;
9b) zbycie akcji i udzia��w przez Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie ustawy z dnia 28 pa�dziernika 2002 r. o Funduszu �eglugi �r�dl�dowej i Funduszu Rezerwowym (Dz. U. Nr 199, poz. 1672);
10) po�yczki udzielane:
a) przez przedsi�biorc�w niemaj�cych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarz�du, prowadz�cych dzia�alno�� w zakresie kredytowania oraz udzielania po�yczek,
b) w formie pieni�nej na podstawie umowy zawartej mi�dzy osobami, o kt�rych mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadk�w i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), w wysoko�ci przekraczaj�cej kwot�, okre�lon� w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, pod warunkiem:
-� z�o�enia deklaracji w sprawie podatku od czynno�ci cywilnoprawnych w�a�ciwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynno�ci,
-� udokumentowania otrzymania przez bior�cego po�yczk� pieni�dzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez sp�dzielcz� kas� oszcz�dno�ciowo-kredytow� lub przekazem pocztowym,
c)� na podstawie umowy zawartej mi�dzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysoko�ci kwoty niepodlegaj�cej opodatkowaniu - na zasadach okre�lonych w przepisach o podatku od spadk�w i darowizn,
d)� na podstawie umowy zawartej mi�dzy innymi podmiotami ni� osoby, o kt�rych mowa w lit. b i c, do ��cznej wysoko�ci nieprzekraczaj�cej kwoty 5.000 z� od jednego podmiotu i 25.000 z� od wielu podmiot�w - w okresach 3 kolejnych lat kalendarzowych, pocz�wszy od dnia 1 stycznia 2009 r.,
e)� z kas lub fundusz�w zak�adowych, fundusz�w zwi�zk�w zawodowych, pracowniczych kas zapomogowo-po�yczkowych, sp�dzielczych kas oszcz�dno�ciowo-kredytowych, kole�e�skich kas oszcz�dno�ciowo-po�yczkowych dzia�aj�cych w wojsku oraz z zak�adowego funduszu �wiadcze� socjalnych,
f)�� z utworzonych w drodze ustawy innych fundusz�w celowych,
g)� (uchylona),
h)� (uchylona),
i)�� przez wsp�lnika (akcjonariusza) sp�ce kapita�owej;
11)� umowy sp�ki i ich zmiany:
a)� zwi�zane z przekszta�ceniem lub ��czeniem sp�ek w cz�ci wk�ad�w do sp�ki albo kapita�u zak�adowego, kt�rych warto�� by�a uprzednio opodatkowana podatkiem od czynno�ci cywilnoprawnych lub podatkiem od wk�ad�w kapita�owych do sp�ek kapita�owych na terytorium pa�stwa cz�onkowskiego innego ni� Rzeczpospolita Polska albo od kt�rych zgodnie z prawem pa�stwa cz�onkowskiego podatek nie by� naliczany,
b)� zwi�zane z podwy�szeniem kapita�u zak�adowego pokrytego z niezwr�conych wsp�lnikom lub akcjonariuszom dop�at albo z niezwr�conej po�yczki udzielonej sp�ce kapita�owej przez wsp�lnika lub akcjonariusza, kt�re by�y uprzednio opodatkowane podatkiem od czynno�ci cywilnoprawnych lub podatkiem od wk�ad�w kapita�owych do sp�ek kapita�owych na terytorium pa�stwa cz�onkowskiego innego ni� Rzeczpospolita Polska,
c)� zwi�zane z podwy�szeniem kapita�u zak�adowego w cz�ci dotycz�cej warto�ci, o kt�r� obni�ono kapita� zak�adowy w nast�pstwie strat poniesionych przez sp�k� kapita�ow�, pod warunkiem �e podwy�szenie kapita�u zak�adowego nast�puje w okresie 4 lat po jego obni�eniu,
d)� je�eli przedmiotem dzia�alno�ci sp�ki kapita�owej jest �wiadczenie us�ug u�yteczno�ci publicznej w zakresie transportu publicznego, zarz�dzania portami i przystaniami morskimi, zaopatrzenia ludno�ci w wod�, gaz, energi� elektryczn�, energi� ciepln� lub zbiorowego odprowadzania �ciek�w i w wyniku zawarcia umowy sp�ki Skarb Pa�stwa lub jednostka samorz�du terytorialnego obejmuje co najmniej po�ow� udzia��w lub akcji w tej sp�ce albo w chwili zmiany umowy sp�ki Skarb Pa�stwa lub jednostka samorz�du terytorialnego posiada ju� co najmniej po�ow� udzia��w lub akcji w tej sp�ce;
12)� (uchylony);
13)� ustanowienie hipoteki:
a)� na morskich statkach handlowych i rybackich,
b)� na zabezpieczenie dotacji lub innych form pomocy finansowej, udzielanych organizacjom spo�ecznym dzia�aj�cym w dziedzinie sportu i turystyki,
c)� na zabezpieczenie wierzytelno�ci bank�w z tytu�u kredyt�w udzielanych rolnikom indywidualnym lub zespo�om rolnik�w indywidualnych na budownictwo inwentarskie lub sk�adowe, wraz z urz�dzeniami towarzysz�cymi,
d)� przys�uguj�cej sp�dzielniom mieszkaniowym i wierzycielom sp�dzielni mieszkaniowych,
e)� na zabezpieczenie po�yczek i kredyt�w udzielanych z funduszy celowych utworzonych w drodze ustawy;
14)� (uchylony);
15)� sprzeda� nieruchomo�ci dokonan� w ramach realizacji prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytu�u pozostawienia nieruchomo�ci poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418, z 2006 r. Nr 195, poz. 1437 oraz z 2008 r. Nr 197, poz. 1223) - do wysoko�ci kwoty odpowiadaj�cej warto�ci zrealizowanego prawa do rekompensaty.

Rozdzia� 5
Zap�ata, pob�r i zwrot podatku

Art. 10. 1. Podatnicy s� obowi�zani, bez wezwania organu podatkowego, z�o�y� deklaracj� w sprawie podatku od czynno�ci cywilnoprawnych, wed�ug ustalonego wzoru, oraz obliczy� i wp�aci� podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowi�zku podatkowego, z wy��czeniem przypadk�w, gdy podatek jest pobierany przez p�atnika.
2. Notariusze s� p�atnikami podatku od czynno�ci cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.
3. P�atnicy obowi�zani s� uzale�ni� dokonanie czynno�ci cywilnoprawnej od uprzedniego zap�acenia podatku.
3a. P�atnicy s� obowi�zani:
1)� prowadzi� rejestr podatku;
2)� wp�aci� pobrany podatek na rachunek organu podatkowego w�a�ciwego ze wzgl�du na siedzib� p�atnika, w terminie do 7 dnia miesi�ca nast�puj�cego po miesi�cu, w kt�rym pobrano podatek, a tak�e przekaza� w tym terminie deklaracj� o wysoko�ci pobranego i wp�aconego podatku przez p�atnika wed�ug ustalonego wzoru wraz z informacj� o kwocie podatku nale�nego poszczeg�lnym gminom;
3)� przekazywa�, w terminie, o kt�rym mowa w pkt 2, organowi podatkowemu w�a�ciwemu ze wzgl�du na siedzib� p�atnika odpisy sporz�dzanych akt�w notarialnych dotycz�cych czynno�ci cywilnoprawnych stanowi�cych przedmiot opodatkowania.
3b. (uchylony).
4. Minister w�a�ciwy do spraw finans�w publicznych okre�li, w drodze rozporz�dzenia:
1)� wzory deklaracji, o kt�rych mowa w ust. 1 i ust. 3a pkt 2, oraz szczeg�owy zakres zawartych w nich danych, a w szczeg�lno�ci:
a)� w deklaracji, o kt�rej mowa w ust. 1 - dat� i miejsce dokonania czynno�ci cywilnoprawnej, dane podatnika, zwi�z�e okre�lenie tre�ci i przedmiotu czynno�ci, miejsce jego po�o�enia lub wykonywania praw maj�tkowych, podstaw� opodatkowania, odliczenia od podstawy opodatkowania, stawk� podatku, kwot� nale�nego podatku,
b)� w deklaracji, o kt�rej mowa w ust. 3a pkt 2 - dane p�atnika, kwot� podatku pobranego w danym miesi�cu, kwot� podatku pobranego od umowy sp�ki kapita�owej i jej zmiany, kwot� potr�conego wynagrodzenia z tytu�u poboru podatku oraz kwot� podatku wp�aconego naczelnikowi urz�du skarbowego,
c)� spos�b sporz�dzenia informacji o kwocie podatku pobranego przez p�atnika nale�nego poszczeg�lnym gminom,
2)� szczeg�owy spos�b pobierania i zwrotu podatku, w tym czynno�ci zwi�zane z poborem podatku i zakres udzielania przez p�atnika poucze� podatnikowi oraz tre�� rejestru podatku
- uwzgl�dniaj�c konieczno�� wnikliwo�ci i szybko�ci post�powania podatkowego oraz zmniejszenia koszt�w jego prowadzenia, jak r�wnie� prawid�owy spos�b poboru podatku przez p�atnik�w.

Art. 11. 1. Podatek, z zastrze�eniem ust. 2, podlega zwrotowi, je�eli:
1)� uchylone zosta�y skutki prawne o�wiadczenia woli (niewa�no�� wzgl�dna);
2)� nie spe�ni� si� warunek zawieszaj�cy, od kt�rego uzale�niono wykonanie czynno�ci cywilnoprawnej;
3)� (uchylony);
4)� podwy�szenie kapita�u sp�ki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysoko�ci ni�szej ni� okre�lona w uchwale - w cz�ci stanowi�cej r�nic� mi�dzy podatkiem zap�aconym i podatkiem nale�nym od podwy�szenia kapita�u ujawnionego w rejestrze przedsi�biorc�w;
5)� nie dokonano wpisu hipoteki do ksi�gi wieczystej.
2. Podatek nie podlega zwrotowi po up�ywie 5 lat od ko�ca roku, w kt�rym zosta� zap�acony.

Rozdzia� 6
W�a�ciwo�� organ�w podatkowych

Art. 12. 1. Organem podatkowym w�a�ciwym miejscowo w sprawach podatku od czynno�ci cywilnoprawnych od um�w, kt�rych przedmiotem s� rzeczy znajduj�ce si� na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa maj�tkowe wykonywane w kraju, jest:
1)� od przeniesienia w�asno�ci nieruchomo�ci, w�asno�ciowego sp�dzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, sp�dzielczego prawa do lokalu u�ytkowego oraz wynikaj�cych z przepis�w prawa sp�dzielczego: prawa do domu jednorodzinnego i prawa do lokalu w ma�ym domu mieszkalnym lub prawa u�ytkowania wieczystego - naczelnik urz�du skarbowego w�a�ciwy ze wzgl�du na miejsce po�o�enia nieruchomo�ci;
2)� od przeniesienia w�asno�ci rzeczy lub praw maj�tkowych, innych ni� wymienione w pkt 1, oraz od pozosta�ych um�w - naczelnik urz�du skarbowego w�a�ciwy ze wzgl�du na miejsce zamieszkania lub adres siedziby podatnika, a w przypadku gdy obowi�zek zap�aty ci��y solidarnie na kilku podmiotach - naczelnik urz�du skarbowego w�a�ciwy ze wzgl�du na miejsce zamieszkania lub adres siedziby jednego z tych podmiot�w;
3)� od umowy sp�ki - naczelnik urz�du skarbowego w�a�ciwy ze wzgl�du na siedzib� sp�ki;
4)� (uchylony).
2. Je�eli nie mo�na ustali� w�a�ciwo�ci miejscowej organu podatkowego w spos�b, o kt�rym mowa w ust. 1 - w�a�ciwym organem podatkowym jest naczelnik Drugiego Urz�du Skarbowego Warszawa-�r�dmie�cie.
3. W sprawach podatku od czynno�ci cywilnoprawnych od um�w zamiany:
1)� kt�rych przedmiotem jest wy��cznie przeniesienie w�asno�ci rzeczy lub praw maj�tkowych wymienionych w ust. 1 pkt 1, organem podatkowym w�a�ciwym do ustalenia warto�ci nieruchomo�ci lub prawa maj�tkowego jest naczelnik urz�du skarbowego w�a�ciwy ze wzgl�du na miejsce po�o�enia nieruchomo�ci, a do okre�lenia wysoko�ci podatku od czynno�ci cywilnoprawnych - naczelnik urz�du skarbowego w�a�ciwy ze wzgl�du na miejsce po�o�enia nieruchomo�ci lub prawa, kt�rego warto�� jest wy�sza;
2)� w pozosta�ych przypadkach - naczelnik urz�du skarbowego w�a�ciwy ze wzgl�du na miejsce zamieszkania lub adres siedziby jednej ze stron.
4. (uchylony).

Art. 13. Organem podatkowym w�a�ciwym miejscowo w sprawach podatku od czynno�ci cywilnoprawnych od um�w, kt�rych przedmiotem s� rzeczy znajduj�ce si� za granic� lub prawa maj�tkowe wykonywane za granic�, jest naczelnik urz�du skarbowego w�a�ciwy ze wzgl�du na miejsce zamieszkania (siedzib�) nabywcy.
informacje o jednostce
komentarze

Art. 13a. Organem podatkowym w�a�ciwym rzeczowo w sprawach podatku od czynno�ci cywilnoprawnych jest naczelnik urz�du skarbowego.

Rozdzia� 7
Przepisy przej�ciowe i ko�cowe

Art. 14. Do czynno�ci cywilnoprawnych dokonanych przed dniem wej�cia w �ycie niniejszej ustawy stosuje si� przepisy obowi�zuj�ce w chwili dokonania czynno�ci.

Art. 15. 1. Je�eli obowi�zuj�ce przepisy powo�uj� si� na przepisy o op�acie skarbowej w zakresie dotycz�cym czynno�ci cywilnoprawnych opodatkowanych w niniejszej ustawie, rozumie si� przez to przepisy o podatku od czynno�ci cywilnoprawnych.
2. W przypadkach, o kt�rych mowa w art. 1 ust. 7 i 8 oraz w art. 7 ust. 2, uwzgl�dnia si� r�wnie� op�at� skarbow� uiszczon� na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o op�acie skarbowej (Dz. U. Nr 4, poz. 23, z p�n. zm.)

Art. 16. Ustawa wchodzi w �ycie z dniem 1 stycznia 2001 r.